Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi

            2005 yılında Sağlık Bakanlığı’na bağlanarak Ankara Etlik İhtisas Hastanesi adını alan kurum, deneyimli, uzman kadrosu ile sadece belli bazı branşlarda hizmet sunarken 2008 yılında Ankara Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile birleşmiş. İkinci basamak uzman hastanesi olarak çalışılan klinikler “klinik Şefliği” statüsüne yükseltilmiş, hemen hemen her klinik “eğitim ve araştırma” yapma ve ihtisas verme olanaklarına sahip hale gelmiş. 2009   tarihinden itibaren de Sağlık Bakanlığı Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi adı altında yeni ve bağımsız bir hastane statüsüne kavuşan hastane fiziksel konumu itibarı ile hep dikkat çeken bir noktada bulunmuş. Geçtiğimiz günlerde dünyanın en büyük sağlık kompleksi olarak ihale edilen Etlik Sağlık Kampüsünün yine bu alanda üç yılda tamamlanması planlanıyor. Inşaatlarının tamamlanmasının ardından Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Dışkapı Yıldırım Beyazıt Hastanesi, Dr. Abdurrahman Yurtaslan Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Doktor Sami Ulus Çocuk Hastanesi, Ulus Devlet Hastanesi,  Dışkapı Çocuk Hastanesi, Ulucanlar Göz Hastanesi, Doktor Zekai Tahir Burak Kadın ve Doğum Hastanesi, Etlik Kampüsü’nde yapılacak 7 hastaneye taşınacak. Uluslararası hastane standartlarında olacak binalar, en son teknolojiyle, sürdürülebilir enerji  ve çevre duyarlılığıyla inşa edilecek. Kampüste hastane içi araçlar dışında hiçbir motorlu taşıt olmayacak. Tamamen yeşil alan, parklar ve otel yer alacak. Otoparkların tamamı yer altında olacak. Hastane hakkında ayrıntılı bilgi almak için Başhekim Prof. Dr. Ali Coşkun ile birsöyleşi gerçekleştirdik.

            -Hastanenizin tarihçesi ve tıbbi hizmetleri  hakkında kısaca bilgi verir misiniz?

            Eğitim-Araştırma Hastanesi hüviyeti kazanan hastanemizde eğitim kliniği olarak birçok branş açılmış  başta ”Kasalar” olarak tabir edilen bölge ve çevresindeki yerleşimlerde yaşayan hastalarımıza bazı branşlarda birden fazla poliklinik olmak üzere yaklaşık 33 poliklinik ile modern sağlık hizmetlerini sunma noktasında önemli bir mesafe katetmiştir. Özellikle  Yoğun Bakım Ünitemizdeki 41 yoğun bakım yatağımız ile Türkiye’nin önemli ölçüde yoğun bakım yatağı ihtiyacını karşılıyoruz. Her klinik için 20 yatak kapasitesi olmak üzere toplam 401 yatak kapasitesine sahibiz. 2010 yılı verileri itibariyle yaklaşık olarak 116 bin ameliyat, 760 bin poliklinik sayısına ulaşmış durumdayız.

            -Hastanenizin belirleyici özelliklerinin bir kaçından söz eder misiniz?

            Radyoloji bölümümüzde invatif girişimlerin yapılabildiği belki de en önemli merkezlerden birisiyiz. Oldukça iyi bir görüntüleme ve alt yapı donanımına sahibiz. Kardiyoloji bölümümüz 24 saat anjio hizmeti sunabilme ve erken tespit edilmiş hastalarda stentleme yaparak onların kaslarında kalıcı hasar oluşmadan tedavi edilebilen önemli bir merkezimizdir. Sağlıkta Dönüşüm Projesi çerçevesinde Hava Ambulans Sisteminin faaliyete geçirildiği ve özellikle aynı anda birden fazla helikopter ambulansın inip kalkabildiği donanıma sahip bir merkez durumundadır. Hastanemiz Sağlık Bakanlığı bünyesinde Ankara’da helikopter hangarı olan tek hastanedir. Helikopter ambulanslarımızla acil hastalarımıza havadan ulaşım da sağlamaktayız.

            40 Diyaliz cihazımızla 3 seans üzerinden hizmet üreten Türkiye’nin en önemli diyaliz merkezlerinden birisiyiz. Diyaliz merkezimiz, transplantasyon bekleyen sağlıkla ilgili uzun ve yorucu yolu yaşayanlar için umut ışığı olmuş, transfer sonrası hasta bakımında ayrı bir pik noktası oluşturmuştur.

            Patoloji birimimiz sunduğu hizmetlerle ön plana çıkmaktadır. Gastroenteroloji birimimiz her türlü endoskopi işleminin yapıldığı donanımlara sahiptir. KBB ve Fizik tedavi birimlerimizde mükemmel işlemlerin yapıldığı, gelen hastalarda üst düzey memnuniyetin sağlandığı hizmetler sunulmaktadır.

            Psikiyatri birimimizde bahçe ortamına çıkılabilecek, kendilerini evlerinde hissettirebilecek yerleşimler oluşturulmuş durumdadır. Bilindiği gibi diyaliz hastaları tedavi gördükleri sağlık kuruluşlarını benimserler ve evleri gibi görürler. Bizim tüm branşlarımızda tedavi gören hastalarımız aynı şekilde evdeki rahatlarını aramıyorlar. Endokrinoloji, Göğüs Hastalıkları ve adını sayamadığım tüm branşlardaki arkadaşlarımla Ankara’yı aşan, ünü Türkiye geneline yayılan ve ayrıcalıklı bir yer tutan kaliteli bir sağlık hizmeti sunduğumuzu düşünüyorum.

            -Bir hastane yöneticisi olarak hastane bilgi yönetim sistemine niçin ihtiyaç duyuyorsunuz, hastanenizin işlemlerini yapmasının ötesinde idareci olarak sizin ne kadar işinize yarıyor, ne kadar kullanıyorsunuz?

            Doğru bilgiye zamanında ulaşamazsanız, ulaştığınız bilgiyi yorumlayamazsanız, kullanamazsınız. Dolayısiyle herhangi bir görevi, evinizi bile yönetmek imkansız hale gelir. Ben hastane bir yöneticisi olarak hastanemize ilişkin sağlıklı bilgilere hızlı bir şekilde ulaşmak istiyorum. Hastane olarak hangi yaş grubuna hizmet veriyorum, ağırlıklı olarak hangi hastalığı tedavi ediyorum, hastalar kurumumuzu özellikli bir sebeple mi seçiyorlar, kronik hastalıklarımız neler? gibi birçok bilgiye ihtiyacım oluyor. Bilgiye sahip olmadan yönetim ile ilgili gelecek planlaması yapmak, maddi kaynakları doğru kullanmak kolay  değildir. Hastane olarak en çok hangi birimlerden gelir sağlıyorum, gelirleri artırmanın yolları neler, gelir ve gider dengesi nedir? Bu bilgiler çok önemli. Sosyal devlet statüsünde olmamız nedeniyle ihtiyacımız olan bir birimimizin gelir sağlamaması durumunda elbette kapatma yoluna gitmeyiz. Ancak bu bilgilere sahip olabilirsek en azından giderleri düşürme yoluna gidebilmemiz söz konusu olabilir.

            -Sisohbys'nin fatura modülünün aktif kullanıcısı olarak hastanenizin fatura işlemlerine yönelik bir değerlendirme yapabilir misiniz?

            Fatura, tüm hastanelerimizde olduğu gibi bizim için de çok önemli unsurlardan bir tanesi. Sonuç olarak hastanemizin gelir kaynağını verdiğimiz hizmetin karşılığında kestiğimiz fatura ile sağlıyoruz. Sunduğumuz sağlık hizmetinin kalitesini artırmak, yeni yatırımlar yapabilmek, yaptığımız projeleri hayata geçirebilmek için kontrol altına alınmış gelir-gider dengesine ihtiyacımız var.

            Ben fatura biriminden sorumlu olmadan önce, aynı kapasitede çalışan, yatak sayıları aynı olan, aynı hizmet kalemleri olan, ameliyat sayıları vb aynı olan hastaneleri karşılaştırdığımda fatura miktarlarındaki farklılıklar beni şaşırtıyordu. Ancak bu görevi üstlendiğim anda bunu çok iyi anladım; kayıplarınızı önleyebilmek için öncelikle kullandığınız HBYS'nin dinamik olması gerekiyor. Çünkü Sağlık Uygulama Tebliği'nde çok fazla değişiklik oluyor. Kullandığınız sistemçok hızlı bir şekilde bu adaptasyonları, güncellemeleri gerçekleştirmesi gerekiyor. Aksi takdirde verdiğiniz hizmetin mali karşılıklarında eksiklikler, hatalar meydana gelebiliyor. Bu eksiklikler hastanenin büyük mali kayıplarına yol açabiliyor. Sistemin kullanıcı ekranının kolaylığı büyük etken. Fatura kesen personelin her şamada çok dikkatli olması gerekiyor. Ancak, sürekli fatura kesme işlemi yapan personelin ister istemez dikkati dağılabiliyor. Sisohbys’nin  kullanımı çok kolay. Kullanımı kolay olduğu için eğitim süreçlerini de kolay geçiyorsunuz. Üstelik yılların deneyimine dayalı olarak nerelerde sıkıntılar çıkabileceği belirlendiği için hepsinin çözümünü tek bir ekranda bulabiliyorsunuz. Bir ekrandan çıkıp başka bir ekrana girip işlem yapmaya gerek kalmıyor.

            Aslında sistemin en beğendiğim kısmı, fatura modülünün çok sayıda kullanıcı tarafından fatura kesilmesine izin vermesi. Bu kullanım kolaylığı ile belkide sisteminizi kullanan hastanelerde yakın zamanda fatura birimine ihtiyaç olmayacak. Bu sistemi kullanan hastanelerin Birim sekretaryasından faturaları kesme şansı olabilecek. Bu birimdeki arkadaşlar da başka birimlerde değerlendirilebilecek.

            -Hastane bilgi yönetim sisteminizdeki değişiklikten sonra fatura biriminizin çalışmasında ve fatura miktarında bir farklılık oldu mu?

            Sisohbys’deki randevu sistemi ve hastaları takibe alma uygulaması bizim işimizi çok kolaylaştırdı. Bu sistemle hastalar takipte  olunca işlemleri bitene kadar faturayı bekletebiliyorsunuz. Bu fatura kaçaklarımızı ciddi oranda önledi.

            Daha önceki sistemlerde ayaktan gelen bir hastanın on gün içinde işlemi kapanıyordu. Hastanın başvurusunun 3. gününde MR ya da tomografi istendiğinde, arkasından bunun raporlanması için on gün geçtiğinde sistem kapandığı için bu istemleri faturalandıramıyorduk. Önceki sistemlerde bir faturayı kesmek için birkaç aşamalı işlem yapmak zorunda kalıyorduk. Faturalarımız zamanında, ilgili dönemde kesilemiyordu. Muhtemelen o dönemde faturalarımızı zamanında kesemediğimiz için fatura miktarımız düşüktü. Şimdi ise dönem faturalarımızın hepsini rahatlıkla kesiyoruz.

-Fatura miktarındaki artış konusunda rakamsal bir veri verebilir misiniz?

            Önceki sistemlerle 4,5 milyon TL civarındaki faturayı zorlanarak kesiyorduk. Sisohbys ile birlikte 6 milyon TL faturayı çok rahat kesiyoruz. Gelecek aya devrimiz dahi oluyor.  Ben aradaki bu farkı, fatura sisteminin kolaylığı ile birlikte her modüldeki kullanım kolaylığına da bağlıyorum. Hemşire arkadaşlarımız, klinisyenlerimiz, sağlık çalışanlarımız sistemi kolay kullandıkları için sisteme giriş konusunda direnç göstermiyorlar. Dolayısıyla daha doğru kayıtlar ve işlemlerle karşı karşıya kalıyoruz. Bu aşamalarda sorun yaşamamış olmamız fatura kesme aşamasında işlerimizi oldukça kolaylaştırıyor.

            Diğer bir kolaylık da depo takiplerinin ana sistem üzerinden yapılması oldu. Bu sistem ile kullanılan malzemeleri daha kolay takip edebildiğimiz için faturalama aşamasında eksikliklerimiz olmadı.

            Acil Servis ve hastane bilgi yönetim sisteminin kuruluşu ve işletilmesine yönelik olarak Acil Servisten Sorumlu Başhekim Yardımcısı Dr. Ahmet Dostbil ile görüştük.

-Acil serviste verilen sağlık hizmetinde idari birim ve yöneticilerinizin üstlendiği roller nelerdir?

            Acil Servisimizde yaptığımız tüm çalışmalarda, başvuru sahibi hastalarımıza ve yakınlarına kaliteli bir sağlık hizmet sunmak, hastanemizden sağlıklı ve mutlu bir şekilde ayrılmalarını sağlamak için azami özen gösteriyoruz.

            Hastalarımızın ilk müracaatından taburculuğuna kadar geçen tüm süreçlerinde bir takım halinde hareket ediyoruz. Başta sağlık personelimiz olmak üzere tüm çalışanlarımız sorunsuz bir şekilde yürüttükleri hizmetlerini en güncel tıp bilgisini ve en ileri teknolojiyi kullanarak sunuyor.

            Bu amaçla idari birim ve yöneticilerimiz bir dizi görevi yerine getiriyor; acil servisimizde işleyişin belirlenmesi, hasta bakım kalitesinin artırılması, görevli personelin çalışma düzeni ve programının belirlenmesi,  servis kaynaklarının (ilaç, tıbbı malzeme, vb) yerinde ve etkin kullanımının sağlanması, hasta kayıt ve dosya sistemlerinin doğru ve düzenli işleyişinin tesis edilmesi, adli olaylarda görev ve sorumlulukların belirlenmesi ve hastaların tedavileri sırasında ihtiyaç duyulan  tüm yardımları yapmak üzere rol alıyorlar.

-Kurumlarımızdaki Acil servisler, zamanın ve hızlı işlemlerin en önemli olduğu birimdir. Saniyelerin hayat kurtarabileceği bir ortamda işlemlerin hızlı, kolay ve doğru bir şekilde yapılması gereklidir. Bilgi sistemleri için de bu bakımdan yüksek risk taşıyan birimde  HBYS’nin işleyiş öyküsünü anlatır mısınız?

            Sisoft’un hastane Bilgi Yönetim Sistemi Sisohbys ile 2011 yılı başı itibarıyla çalışmaya başladık. Sistem ilk olarak bir hafta sonu gece yarısı Acil Servisimizde çalışmaya başladı. Sistemin kurulduğu ilk gün dahil olmak üzere hasta kayıt ve diğer işlemlerimizin yapılmasında önemli bir sorun yaşamadık. Acil Servisimize Sistemin kurulduğu ilk saatlerde yoğun hasta trafiğimiz olmasına rağmen kayıt işlemimizi aksamaya uğratmadan gerçekleştirdik. Acil birimimizdeki laboratuvar cihazları kurulumun hemen ardından hizmet sunmaya başladı. Hastalarımızı bekletmeden tetkik  sonuçlarını alarak gerekli tedavileri yapıldı. Hasta tetkik sonuçlarının anlık olarak hasta veya hasta yakınları tarafından takip edilmesi amacı ile sisoft firması tarafından yapılan sistem sayesinde hastalar ve yakınları tetkik sonuçlarını LCD TV’lerde kolaylıkla takip ettiler. 

-Hastane bilgi yönetim sistemleri hakkında bilgi almak amacıyla hastane Müdürü  Şeref  Turhan  ile görüştük.

-Sizce elektronik sağlık kayıtlarının önemi nedir, Hastanenizde kullandığının Hastane Bilgi Yönetim Sistemi’nde bunu ne kadar kullanıyor sunuz?

            Sağlık alanında yapılan her işlemin kayıt altına alınması ve gerektiğinde sorgulanması çok önemli. Çünkü kaybolmaması, eksik bırakılmaması, yanlış yapılmaması gereken çok özel bilgilerini saklıyoruz. Bir radyolojik görüntüye gerektiği zaman ulaşılamaması, kaybolması tanının gecikmesi insan hayatına mal olabilir. Bu nedenle her sağlık verisinin güvenli bir ortamda, bir merkezde saklanması çok önemli.

            Hastanemizde kullandığımız Bilgi Sistemimiz sayesinde tek tuşla (yetki dahilinde) hastalarımızın bütün sağlık bilgilerine ulaşabiliyoruz. Eski, yeni tetkik sonuçlarına, bakabiliyoruz. Hasta hangi ilaçları kullanmış üzerinde işaretleme yapabiliyoruz. Acile gelen bir hastanın daha önceki alerjilerini vb anlık olarak görebilmek bazen hayat kurtarıcı olabiliyor.

-Hastane bilgi yönetim sistemleri giriş kaydı yapmak, fatura kesmek, hastanenin belirli birimlerini yönetmekten başka klinik taraflarını da güçlendirmeleri gerekmiyor mu? Karar Destek Sistemlerinde geldiğimiz nokta neresidir?

            Sonuçta hepimiz insanız ve hata yapabiliriz. Altı Sigma çalışmalarında dahi sıfır hata ile çalışmanın imkansızlığı anlatılır. Hatayı sıfıra indirmek mümkün olmasa da minimize edilebilecek durumdadır. İşte bu konuda kullandığınız hastane bilgi yönetim sisteminiz ön plana çıkıyor. HBYS'nizde yanlış işlemlere karşı uyarı verme ve işlem yapamama gibi özellikler mutlaka olmalı. Sözgelişi ilaç etkileşimlerinde, hastanız için bir tedavi öngörüyorsunuz ama hastanızın kullandığı başka ilaçlar da olabilir. ilaç etkileşimleri olabilir, besin etkileşimleri olabilir. Bu ilacın kullanımı hastaya zarar verebilir. Order yazarken, yazının okunamamasından yada başka nedenlerden kaynaklı olarak yapılan hatalar olabilir. Bu hatalı kayıtlar, hatalı işlemler sistem üzerinde kayıt edilemeyecek bir işleyişte kurgulanmalı. Akıllı sistemler order yazımında hekimi mutlaka uyarmalı hatta engellemeli.

            Daha ileri bir aşamada ise bilgi sistemleri klinik taraflarını daha da güçlendirerek hekime ve sağlık çalışanlarına verecekleri kararlarda destek unsuru oluşturabilecek niteliklere sahip omalıdır.