Sağlık ve Bilişimde Objektif Haber
|
Çözüm PACS Picture Archiving And Communication System PACS (Picture Archiving And Communication System): sayısal olarak elde edilen panoramik ve lokal radyolojik görüntülerin (ultrasonografi (USG), doppler, magnetik rezonans (MR), tomografi (BT) v.b. cihazlardan elde edilen verilerin) çevrimiçi ortamlarda sayısal arşivleme yöntemleriyle saklanması, gerekli yer ve zamanda hızla yeniden istemcide görüntülenip değerlendirilmesine olanak sağlayan Radyoloji Bilgi Sistemi (RIS) ile birlikte çalışan sistemden oluşuyor. DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine): Sayısal görüntülerin iletilmesi, saklanması ve yazdırılması için oluşturulmuş bir standartlar topluluğundan oluşuyor. Çözüm PACS ile sayısal görüntüler
arşivlenebiliyor, yönetilebiliyor ve değerlendirme
yapılabiliyor.
Çözüm PACS'da, Manyetik Rezonans, Bilgisayarlı Tomografi, Anjiyografi ve Ultrasonografi, Mammografi vb cihazlardan üretilen sayısal görüntüler depolama mimarilerini (SAN, NAS, DAS vb) destekleyen merkezi veri tabanında, sunucuda saklanıyor.
Arşiv sunucusu üzerindeki kayıpsız görüntüler hekimlerin ve radyologların
gerekli gördükleri yer ve zamanda hızla yeniden görüntülenip değerlendiriliyor.
Değerlendirme sonuçları radyologlar tarafından
raporlanıyor.
Sağlık kuruluşlarını kağıtsız, filmsiz bir yapıya kavuşturuyor.
Çözüm PACS, geleneksel film kullanımının yaratacağı olumsuzlukları (film tekrarı, filmlerin kaybedilmesi, zaman içinde çevresel koşullar nedeniyle deforme olması, film baskısından kaynaklanabilecek bozukluklar) ortadan kaldırarak sağlık kuruluşlarını çevreci (kağıtsız, filmsiz) bir yapıya kavuşturuyor.
Filmlerin banyo işleminden geçirilmesi, banyo sularının, filmlerin çevreyi kirletmesi, kaset taşıma, kasetlerin tarayıcılarda okunması ve sonuçlarının beklenmesi süreleri yok ediliyor. Filmlerin hastane içinde veya hastaneler arasında taşınmasına, hastaların filmleri evlerinde saklamasına, filmleri saklamak için hastanelerde geniş fiziksel mekanlar oluşturulmasına gerek kalmıyor.
Sayısal olmayan görüntüler CR sistemiyle Çözüm PACS’a aktarılıyor.
Geleneksel filmler sadece Çözüm PACS’ı kullanan sağlık kuruluşları dışından (sayısal arşivleme sistemi kullanmayan sağlık kuruluşları) gelen hastalar için kullanılıyor. Görüntülerin PACS’da tutulabilmesi için medikal görüntüleme cihazlarının bu standarda uygun görüntüler üretmesi ya da görüntülerin bu standarda dönüştürülmesi gerekiyor.
Sayısal olmayan cihazlardan alınan görüntülerin PACS’a aktarılması için CR Sistemi kullanılıyor. Sayısal olmayan cihazlardaki kasetlere çekilmiş görüntüler taranarak CR Sistemini oluşturan donanımlar aracılığıyla aktarılıyor. DICOM uyumlu olmayan cihazlar dicom dönüştürücüler aracılığıyla dicom standartlarda görüntü üretebilecek yapıya kavuşturuluyor.
Panaromik görüntüler, çözünürlükleri bozulmadan büyütülerek ayrıntılı bilgiler elde ediliyor.
Çözüm PACS, merkezi veri tabanında bilgilerin depolanması ile oluşan sayısal arşiv (görüntüler üzerinde işlem yapmaya izin verecek şekilde yüksek çözünürlükte saklandığı için ölçüm ve tanıya ilişkin işlemler kolaylıkla yapılabiliyor), bilgilerin yeniden kullanılmasını arşivlenen bilgilerin modern tanı yöntemleri ile incelenmesini sağlıyor.
Sayısal görüntüler üzerinde işlem ve ölçüm yapılabiliyor. Görüntüler ve
raporların her an, her yerde (tüm iş istasyonları üzerinden sorgulama yapılarak)
ulaşılabilir olmasına ve görüntü işleme ve ölçüm (mesafe, açı, uzunluk,
yoğunluk) yapılabilmesine olanak sağlıyor.
Kullanıcı seviyelerinde ayrı ayrı sınırlandırılabilen fonksiyonlar gerçekleştirilebiliyor.
Kullanıcılar görüntüler üzerinde; diziliş biçimi değiştirme, pencereleme,
kenar keskinleştirme, sürekli yakınlaştırma, optik kaydırma, döndürme, aynalama,
renkleri ters çevirme, görüntü yazılarını gösterme/kaldırma, Windows'a görüntü
aktarma(copypaste), mesafe ve açı ölçümü alma vb işlemleri ayrıayrı
gerçekleştirebiliyor.
Radyoloji uzmanlarının tanı süreçlerinin sonuçlanmasında ve doğruluğunda en büyük yardımcı etken Çözüm PACS oluyor [sayısal olarak elde edilen panoromik görüntüler, çözünürlük bozulmadan büyütülüp, belirli bir noktaya odaklanarak, daha detaylı bilgiler elde ediliyor, görüntülerin herhangi bir yerine yazı veya şekil yerleştirmesi ve seçilen görüntünün fare kontrolünde yer değiştirmesi (pan) ve tam ekran incelemesi mümkün oluyor.] İncelenen görüntüler istenildiğinde DICOM yazıcılara gönderilerek film olarak basılabiliyor. Konsültasyon olanaklarının artırılmasına yardımcı oluyor.
Çözüm PACS, tanı ve teşhislerde daha doğru sonuçlar elde edilmesini
sağlayarak sonuçları yorumlama ve raporlama süresini hızlandırıyor. Görüntülerin
karşılaştırılması ve radyolojik bulguların geriye dönük değerlendirilmesi,
karşılaştırmalı raporların incelenmesi, hekimin hastalığın gelişim sürecini daha
iyi kavramasını ve doğru teşhisi daha hızlı bir şekilde koyabilmesini
sağlıyor.
Sayısal görüntülerin ayrı
ekranlarda karşılaştırılmasını (yan yana iki çalışma şeklinde, yatay ya da dikey
olarak bölünmüş, ters çevirilmiş vb.) sağlayarak, zaman içinde oluşan
değişikliklerin değerlendirilmesine, (önceki verilerle karşılaştırma)
konsültasyon olanaklarının artırılmasına yardımcı oluyor.
DICOM formattaki sayısal radyoloji
görüntüleri internet aracılığıyla bir noktadan başka bir noktaya iletilebiliyor
(Teleradyoloji). Hekimler ve radyologlar Browser aracılığıyla başka bir birime
gereksinim duymadan görüntülere erişebiliyorlar. Hekimler/radyologlar, kendi
hastanelerindeki başka hekimler/radyologlarla ya da internet aracılığıyla başka
hastanelerdeki hekimler/radyologlarla görüntüleri paylaşarak daha yakın
işbirliği ve konsültasyonda bulunabiliyorlar.
Hekimler, Çözüm PACS üzerindeki
bilgi tabanından hastalarının rahatsızlıklarına ilişkin benzerlik taşıyan
hastaların görüntülerine ve teşhis/tedavi bilgilerine ulaşarak bilgi ve
tecrübelerini
artırabiliyorlar.
Özellikle radyoloji ünitesinde
hizmet ve tanı/tedavi süresinin kısalmasını, medikal hizmet kalitesinin
artmasını, işgücü kayıplarının önlenmesini sağlayarak verimliliği
artırıyor.
Çözüm PACS arşive çoklu ve hızlı
erişim sağlıyor.
Sayısal arşivleme sistemi ile arşivleme kapasitesini büyütürken, (arşiv büyüklüğünde bir sınırlama yoktur) arşivdeki dosyaların kapasitesini küçültüyor ve arşivdeki sayısal görüntülere eş zamanlı olarak çoklu, güvenli, kolay ve hızlı erişim sağlanıyor.
Medikal görüntüler Web Dağıtım Sistemi ile internet üzerinden dağıtılıyor.
SSL gibi kullanıcı güvenlik
mekanizmalarını destekleyen ve PACS üzerinde çalışan, yüksek çözünürlüklü ve
çoklu monitör destekli Web Dağıtım Sistemi sayesinde gerçekleşiyor.
Hastaların ve sağlık çalışanlarının radyasyonla karşılaşma riskini
azaltıyor.
Modern ve hızlı sistem sayesinde
hasta ve sağlık çalışanlarının karşılaşabileceği radyasyon riski oranını
azaltıyor. iş süreçlerini kısaltıp, hasta trafiğini azaltarak, medikal
bölümlerin ve radyolojistlerin üretkenliklerini artırıyor.
Sayısal olarak arşivlenen PACS bilgileri DICOM standardı ile kolayca yönetilebiliyor.
Çözüm PACS, radyolojik görüntülerin kolaylıkla paylaşılmasını, iletilmesini sağlamak amacı ile geliştirilmiş DICOM standardını kullanıyor. DICOM standardı, değişik cihazlardan elde edilen medikal görüntülerin ortak bir yapıda yazı, işaret gibi bilgilerle saklanabilmesini sağlıyor.
DICOM standardı ile hastalara ait tüm bilgiler (randevular, istemler, incelemeler, raporlar ve istatistikler) birleştirilerek yönetilebiliyor.
DICOM standardı sayesinde sadece medikal bilgiler değil tüm bilgiler saklanabiliyor.
Çözüm HBYS, Çözüm RIS (Radyoloji Bilgi Sistemi) ve Çözüm PACS
arasında kurulan tam uyumlu zincir
sayesinde radyolojik görüntülerin yanı sıra, raporlar, ses kayıtları ve hastanın
sağlık bilgileri de paylaşılabiliyor. Hasta hakkındaki medikal bilgilerin yanı
sıra hastaya ait olan ek bilgiler de ortak bir yapıda kolaylıkla yeniden
kullanılabilecek şekilde (DICOM sıkıştırma algoritmalarını destekleyerek)
saklanabiliyor. Gerektiğinde veri tabanından yeniden çağrılarak gerekli
sorgulamalar yapılabiliyor.
DICOM 3.0, ISO iletişim standartlarını destekliyor.
Medikal görüntülerle birlikte, ek
bilgilerin de saklanabilmesi, tanıya ilişkin işlemlerin hızlanması, doğrulukla
yapılması ve bir ortak bellek yaratılması açısından önem
kazanıyor.
DICOM standardı radyoloji standartlarını destekliyor. Bilgi sistemi, hastane bilgi yönetim sistemi ve PACS’ın birlikte çalışmasını sağlıyor. DICOM standardının nesne tabanlı bir veri modeli bulunuyor ve ISO iletişim standartlarını destekliyor.
Çözüm PACS, Çözüm HBYS, Çözüm RIS (Radyoloji Bilgi Sistemi) ve HL7
uyumluluğu sağlıyor.
HL7, (Health Level 7) Sağlık bilgi
sistemlerinin birbirleri ile veri paylaşabilmesi için gerekli standartları
içeren geniş bir çerçeve sunuyor.
HL7 standartları, HL7 üyeleri (sağlık hizmeti sunan, sağlık hizmeti bedellerini ödeyen, kurum/kuruluşlar, cihaz/sistem/çözüm üreten firmalar, danışmanlar vb sağlık alanında klinik ve yönetsel standartların geliştirilmesi/güncellenmesi ile ilgili kişiler) tarafından geliştiriliyor.
HL7 oluşturduğu standartların, sağlık hizmetinin sunulmasında etkinlik ve
verimliliğin artırılması için sağlıkla ilgili organizasyonlar arasında ve
içerisinde kullanılmasını, herkesin yararına olacak şekilde teşvik
ediyor.
“HL7 standardı ile, veriler kurumlar arasında ya da kurum içerisinde aynı
ya da farklı yazılımlara iletilebiliyor.
Çözüm PACS, tüm bilgileri HL7 standartlarının öngördüğü yapılar ve
biçimlere göre saklayarak, mesaj ve güvenlik gereklerini destekliyor. HL7 ile
verileri, kurumlar arasında ya da kurum içerisinde aynı ya da farklı yazılımlara
iletebiliyor.
Çözüm HBYS, HL7 standardı ile
entegre çalışıyor. Hastanelerde çalışan diğer hastane bilgi yönetim sistemleri
de HL7 standardına uyumlu olmaları durumunda daha kolay ve doğru biçimde hasta
verilerini mesajlaşarak paylaşabiliyor, birlikte çalışabiliyor.
HL7, sistemlerin “firma bağımsız”
olarak iletişim kurmasını sağlıyor. Hastane içi ve hastane dışı sistemlerin
ortaklaşa ve uyum içerisinde çalışmasına yardımcı oluyor. Sağlık kurumlarının
alt yapıları farklı olsa dahi kurumlar arasında hasta, işlem, durum verilerinin
paylaşılmasına yardımcı oluyor.
Sağlık kurumundan kamu kurumlarına ayrıntılı idari, mali, medikal bilgilerin standart olarak iletilmesi için gereken yapı ve mekanizmaları sağlıyor.
Donanım desteği ile Çözüm PACS yeteneklerini artırıyor.
PACS Server+SAN, CR sistemleri, DICOM dönüştürücüler, Medikal monitörler, Cd-Dvd Box, Yedek Server (ikincil depolama ünitesi) yazıcılar gibi donanım desteği sayesinde PACS, yüksek hız performansı, depolama, arşivleme, görüntülerin çözünürlükleri bozulmadan büyütülebilmesi, üzerlerinde belirlenen noktada işlem, dozlama ve ölçümlerin yapılabilmesi, önceki görüntülerle karşılaştırma yapılabilmesi gibi yeteneklere sahip oluyor.
Görüntüler Cd-Dvd Box ile yedeklenerek hastalara veriliyor. Yedekleme ünitesi olarak kullanılan CD-DVD Box donanımı sayesinde Hastalara CD hazırlanıyor. CD-DVD yazılım modülü ile birlikte kullanılarak hastalara ait görüntüler yedekleniyor. İstenildiğinde bu görüntüler hastalara CD-DVD halinde veriliyor.
PACS Server, sunucu yazılımlarının yüklenebilmesini sağlıyor.
Windows veya unix/lunix alt CD-DVD yazılım modülü ile birlikte kullanılarak hastalara ait görüntüler yedekleniyor. İstenildiğinde bu görüntüler hastalara CD-DVD halinde veriliyor.
PACS Server, sunucu ya-zılımlarının yüklenebilmesini sağlıyor.
Windows veya unix/lunix alt yapısı üzerinde çalışan PACS uygulama yazılımlarının yüklenebilmesi için PACS Server kullanılıyor. En az 2 GB RAM bellek ve çift işlemcili olması tercih ediliyor.
Çözüm PACS’da yüksek depolama yetenekleri için SAN kullanılıyor.
Medikal görüntüleri kısa ya da uzun süre saklamaya yarayan, yüksek
depolama kapasitesine sahip bilgisayardan oluşuyor.
Medikal görüntüleme biriminden
gelen görüntülerin depolanması için SAN (Storage Area Net-work) kullanılıyor.
SAN, TB (Tera Bayt) seviyesinde saklama kapasite-sinde depolama yapabiliyor.
Orta-Büyük ölçekli bir hastanede yaklaşık olarak 2 TB kapasitesi 2 yıllık
depolama için yeterli oluyor.
PACS Server’da cihazdan medikal
görüntülerin alınması, sıkıştırılması ve arşive gönderilmesi iş-lemleri
gerçekleşiyor.
Görüntülerin daha net izlenebilmesi için Medikal Monitörler
kullanılıyor.
Work Station ile birlikte yüksek
çözünürlükteki görüntülerin net görüntülenebilmesi, tanı ve teşhisle-rin
sağlıklı yapılabilmesi için tasarlanmış Medikal Monitörler
kullanılıyor.
Görüntülerin işlenebilmesi için
Work Station kullanılıyor.
Work Station, hızlı grafik
işlemcilere sahip gelişmiş donanımdan oluşuyor. Work Station'a yüksek çözünürlük
ve boyuttaki görüntülerin hızlı bir şekilde işlenebilmesi için gereksinim
duyuluyor.
Çözüm PACS, ICD 10 standardı ile uyumlu çalışıyor.
Çözüm HBYS, Çözüm RIS ile entegre
çalışan Çözüm PACS, kayıt tutmak ve istatistik oluşturmak için gerekli olan her
hastalığın kodlanmasını mümkün kılan, her hastalık için o hastalığa özgü detaylı kod kullanan, dünya çapında ve
karşılaştırmalı istatistiksel hastalık sınıf-andırması olan ICD 10 standardı
(International Classification of Diseeases) üzerinde çalışıyor. ICD 10 kodlama
standardı sayesinde hasta ve hastane kayıtları doğru ve detaylı bir şekilde
tutuluyor. Her türlü bilgiye ait arşiv oluşturmak ve gerektiğinde veri
tabanından çağırarak veriyi işlemek kolaylaşıyor.
|
