Sağlık Bakanlığı Müsteşarlığı

Sağlık Bakanlığı , 2014 yılına kadar yapacağı uygulamalara yönelik, belirlediği strateji ve hedeflerinde; Sağlık-NET Entegrasyonu, Sağlık-NET Sağlık Bilişim Standartları, İlaç Takip Sistemi gibi hizmet sunumunda teknolojik vizyon sağlayan, pratikte tüm işlemlerin güven, hız ve doğruluk içinde yürütülmesini sağlayan uygulamalar bulunuyor. Sağlık Bakanlığı Müsteşarlığı’nın çağın ihtiyaçlarını sağlayan, başdöndürücü bir hız ile ilerleyen teknolojik yenilikleri içeren uygulamalar hakkındaki düşüncelerini almak üzere Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat Tosun ile bir söyleşi gerçekleştirdik.

-Sağlık hizmetlerinin daha etkin ye verimli kullanımını sağlamak için bilgi teknolojilerinin kullanımına yönelik çalışmalar nelerdir?

“Sağlık hizmetlerinde etkinlik için bilişim teknolojilerinin kullanılması” dendiğinde, öncelikle verim artırılabilecek konular ve bunların teknolojiyle ilişkisini incelememiz lazım.

Sayın Bakanımızın sık sık ifade ettiği üzere, ülkemizde hekim sayısında ciddi yetersizlik söz konusu. Özellikle bazı branşlardaki he-kim yetersizliği nedeniyle, ihtiyacı karşılamak bir hayli güç hale geliyor. Bu nedenle, pek çok gelişmiş ülke gibi, biz de uzaktan sağlık hizmeti konusunda adımlar attık. Tele-TIP projemiz, radyolojik görüntülerin hastaneler arasında paylaşılması ve uzman hekimlerin uzaktan rapor hazırlaması şeklinde çalışıyor.

Bilişim teknolojilerini kullandığımız diğer bir alan da hastane bilgi sistemleridir. Malum, hastanelerimiz yoğun bilgi üreten ve karar aşamalarında da bilgiye ihtiyaç duyan kurumlardır. Diğer taraftan bu kurumlarımız mali açıdan yönetilmesi son derece hassasiyet gerektiren müesseselerdir. Dolayısıyla biz son 6 yıldır hastanelerimizde kullanılan bilgi sistemlerinin hem nitelik, hem de nicelik açısından artırılmasına gayret gösterdik. Tabii her hastane aynı detayda bilgi sistemi kullanmıyor, ancak kullanılan programların hem içeriği hem de kalitesi gün geçtikçe artıyor.

Tüm bunlardan sonra, Ulusal Sağlık Bilgi Sistemi projemizden bahsedebiliriz. Diğer bir adı da Sağlık-Net olan bu çalışmamızın temel amacı, Sağlıkta Dönüşüm Programımızın “karar sürecinde etkili bilgiye erişim” hedefine ulaşmak olan Sağlık-Net, sağlık kurumlarımızın ve aile hekimlerimizin ürettikleri sağlık verilerinin bir merkezde toplanmasını sağlamaktadır. Bu vesileyle, bu verilerin gerektikçe paylaşılması suretiyle hem sağlık kurumlarında sağlık hizmet sunumunda kalitenin artırılmasına katkı sağlayacak; hem de bu verilerden elde edilen bilgiler Bakanlığımızın idari birimlerinin karar mekanizmalarında kullanılabilecektir. Sağlık-Net, birinci basamak sağlık hizmeti veren aile hekimlerimizle hastanelerimiz arasında da sevk zincirini ve bilgi akışını sağlayacak, sağlık hizmet sunumunda etkinliği ve verimliliği artırmaya önemli bir katkı sunacaktır.

Son olarak halen hazırlıkları devam eden Merkezi Hastane Randevu Sistemi projemizden bahsedebiliriz. MHRS projesi, vatandaşlarımızı hastaneye telefonla randevu alarak gitmemelerini sağlayacak bir çalışmadır. Aslında sadece telefonla değil, aynı zamanda aile hekimlerimiz de hastaneye sevk ettikleri vatandaşlarımız için, onlar adına randevu alabilecekler. Dolayısıyla hem vatandaşın birinci basamağa rağbetini artıracak; hem de aile hekimleri ve hastaneler arasındaki bilgi akışına randevu alma imkanını ekleyecektir.

Görüldüğü üzere, kalitenin ve verimliliğin artabileceği hemen her alanda çalışmalarımız devam ediyor. Ancak bu çalışmaların yanına yenilerinin eklenmesi gerektiğini düşünüyor, bu konuda sürekli kaynaklarımızı artırmaya çalışıyoruz.

-Bilkent ve Etlik'te kurulacak olan dev sağlık kampüsleri ve kampüste yer alacak Sağlık Bilimleri Üniversitesi hakkında bilgi verir misiniz?

İlk planda bildiğiniz gibi Ankara'da Etlik ve Bilkent Projeleri, İstanbul'da alan bulunabildiği ölçüde bir veya iki alanda kampüs projeleri gündeme gelebilecektir. Bununla beraber İzmir'de de, Adana, Antalya gibi bazı illerimizde kampüs projelerimiz gündemdedir. Bunun dışında çeşitli illerimizde proje çalışmaları devam etmektedir.

Bu projeler süreç alan uygulamalardır. Birçok ille ilgili hazırlıklar yapılmaktadır. Bunların olabilirliği ve ihtiyacı ile ilgili teknik çalışmaları Bakan Bey'in onayına sunulmaktadır. Ancak belli bir aşamaya gelindiğinde bunların duyurusu yapılmaktadır. Teknik çalışmaların sonucuna göre Bakan Bey'in kararlar vereceği hususlardır.

-“Tam Gün Yasası’nın yürürlüğe girmesiyle kamu hastanelerinde bazı branşlarda eksiklik hissedilecek midir?

Türkiye genelinde 108 bin hekim vardır. Bu rakamın 210-230 bine ulaşması gerekmektedir. Var olan kaynaklarımızı ekonomik kullanmak durumundayız. 

Bu amaçla “Tam Gün Yasa Taslağı” hazırlanarak TBMM'ye sevk edilmiştir. Sağlıkta Dönüşüm Programı sürecinde Sağlık Bakanlığı hastanelerimizdeki uzman hekimlerimizin tam gün çalışma oranı %11'den %75 yükselmiştir. “Tam Gün Yasası” ile bu değerlerin daha yükseğe ulaşmasını beklemekteyiz.

-Sağlık harcamalarının daha verimli kullanılabilmesi için koruyucu hizmetlere yönelik çalışmalar nelerdir? Tedavi hizmetleri ile koruyucu hizmetler arasında kurulacak denge nedir?

2005 yılında Düzce ilinde başlayan Aile Hekimliği uygulaması bugün 33 ilde uygulanmaktadır. 19 milyon 700 bin vatandaşımız bu hizmetten yararlanmaktadır. 2010 yılı sonuna kadar tüm yurtta aile hekimliğine geçilmesi hedeflenmektedir.

Aile hekimliği sisteminde hastayla hekim buluşması sağlanarak hasta memnuniyeti sağlanmaktadır. Hastanelerimize başvuran hasta sayısında %15-20'lik bir azalmaya neden olmuştur.

Aile Hekimliğine geçilen illerde  hasta  memnuniyeti % 75'den %86'a yükselmiştir. Genel olarak sağlık hizmetlerinden memnun olma oranı 2003 yılında %39 iken 2007 yılında bu oran %66.5'e yükselmiştir.

-Sağlık hizmetlerinde kamu ye özel sektörün ortaklığına dayalı olan “Public Private Partnership” projesinin önümüzdeki günlerde izleyeceği yol haritası nedir?

Kamu Özel ortaklığın kendi prensipleri bulunmaktadır. Mevzuatta belirtilen çerçevede doğrultusunda uygulamalar yapılacaktır. Bunların hepsi açık ihalelerdir. Büyük çoğunluğu uluslararası ihaleler olacaktır. Yurtdışından da yurtiçinden de yatırımcılar katılacaktır. Projenin devamı süresince hastanelerin tıbbi hizmetleri dışındaki hizmetlerin büyük çoğunluğu yatırımcıya bırakılarak ortak çalışma hedeflenecektir.

-Türkiye sağlık sektörüne yabancı yatırımcıların ilgisi nedir? Sağlık sektörünün büyüme potansiyeli nedir? Yabancı yatırımcıların sağlık sektörüne katkıları nelerdir?

Bu konu gerek yerli gerek yabancı yatırımcıların gerçekten ilgisini çeken bir konudur. Aralık ayında bu konuyla ilgili yapılan bir toplantıda yerli ve yabancı yatırımcıların ilgisi bize heyecan vermiştir.

Her yerde söylediğim gibi bu konuda hazırlıkların iyi yapılması önem arz etmektedir. Hem yatırımcıyı hem de ülkeyi 20-30 yıl bağlayacak bir yatırım olması sebebiyle adımların dikkatli atılması gerekmektedir. Başlangıçta planlama süreci uzun zaman alsa da, sonucunun uzun süreli olduğu düşünüldüğünde planlama sürecinde çok aceleci davranmamak gerektiği anlaşılmaktadır. Bu konuda yerli ve yabancı yatırımcı ve katılımcılarla görüşmeler yapıyoruz, onları bu konularda bilgilendiriyoruz. Mümkün olduğunca yatırımcı ve katılımcıların artmasını arzu etmekteyiz.