Aile Hekimliği Bilgi Sistemi

            2005 yılında Düzce’de pilot uygulama olarak başlayan Aile Hekimliği Uygulaması 1 Kasım 2010 tarihinde İstanbul’un da dahil olmasıyla 63 ile yükseldi. Halihazırda İstanbul’un dışındaki diğer illerde yaklaşık 12 bine yakın aile hekimi, 4 bine yakın Aile Sağlığı Merkezi’nde, 41 milyonun üzerinde vatandaşa hizmet veriyor.

            Uygulamaya göre; Sağlık Bakanlığı ile sözleşme imzalayan aile hekimi ilk kayıtta ev ziyareti ile kişilerin sağlık durumlarını tespit ediyor. Ev ziyaretlerini belirli aralıklarla tekrarlayarak Aile Sağlığı Uygulamalarıyla ilgili kayıt tutarak gerekli bildirimleri yapıyor. Aile hekimi, kronik hastalığı olanları gerekli sıklıkta takip ederek, engelli kişilere yönelik sağlık hizmetlerini yürüterek, doğum öncesi, sonrasında anne ve bebeği izliyor. Her hekimin yanında en az bir aile sağlığı elemanı çalışıyor. Sağlık elemanı, ebe, hemşire veya sağlık memuru olabiliyor. Aile hekimliği uygulamasına geçilen yerlerde, kişilerin birinci basamak sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için aile hekimlerine kaydolması gerekiyor.

Aile Hekimliği Hakkında ;

            Aile hekimleri hastanelerde değil kendi ofislerinde hizmet veriyor. Mevcut sağlık ocaklarının isimleri ''Aile Sağlık Merkezi'' olarak değiştirilerek, aile hekimlerince ofis olarak kullanılıyor. Bu merkezlerde, sağlık ocaklarında yapılabilecek her türlü sağlık hizmeti verilebiliyor.

            Sağlık Bakanlığı, aile hekimlerine ultrason gibi bazı teşhis cihazlarını temin etmeleri için teşvikte bulunarak, daha fazla ücret ödemesi yapıyor. Aile Sağlık Merkezlerinde acil müdahale odası da bulunuyor. Acil Müdahale odasında kan alınarak basit tetkikler de yapılabiliyor.

            Vatandaşlar, aile hekimliği bilgi sistemi uygulamasının başlamış olduğu illerde, İl Sağlık Müdürlüğü'nün internet sitesindeki ilgili bölümünden vatandaşlık numaralarını girerek öğrenebiliyorlar.

            Aile hekimine başvuruda nüfus cüzdanı yeterli oluyor. Hekim seçme hakkını vatandaşlar, hiçbir neden göstermeksizin il içinde 3 aydan erken olmamak koşuluyla sınırsız kullanabiliyor. Bunun için, hekimin değiştirilmek istendiğine dair bir dilekçenin İl Sağlık Müdürlüğü ya da İlçe Sağlık Grup Başkanlığı'na verilmesi gerekiyor. Farklı bir şehre gidildiğinde ya da misafir gelindiğinde vatandaşlar, herhangi bir aile hekimine başvurabiliyor.

            Aile hekimine başvurulmadan da hastaneye gidilebiliyor. Ancak bu durumda hastaneden hizmet alındığında katılım payı adı altında bir ücret alınırken, aile hekimine gidildiğinde hiçbir ücret alınmıyor.

            Hastaneden hizmet alınması için sevk gerekmiyor. Özel hastane ve devlet hastanelerine gidişte mevcut uygulama sürüyor.

            Aile hekimi başarısı kadar hizmet verebiliyor. Bir aile hekimi, en fazla 4 bin, en az bin kayıt alabiliyor ve kayıt sayısı binden az olan aile hekiminin sözleşmesi iptal ediliyor.

            Hekimler haftada 40 saatten az çalışamıyor. Aile hekiminin yanında, maaşı devlet tarafından ödenen bir aile sağlık elemanı bulunuyor.

            Uygulama gereğince aile hekimleri vatandaşların sağlık kayıtlarını tutuyor. Aynı zamanda aile hekimleri tedavi edici hizmetlerin dışında koruyucu hizmetlerden de sorumlu bulunuyor.

             Psikiyatrik sorunu olan ya da kendisine gelemeyecek  durumda olan hastaları kendi evlerinde  ziyaret ederek, bakım ve tedavilerini yapabiliyor.

            Sağlık danışmanlığı da yapan  aile hekimleri, yılda bir kez bölgesine giren 3 bin 500 kişiyi görmeye özen gösteriyor.

Sisofamily Aile Hekimliği Bilgi Sistemi

Hekim Gözüyle:

            Hekimlerin yaklaşım şekli esas alınarak tasarlanan Sisofamily, tüm sağlık bilgilerinin ve yapılan işlemlerin detaylı olarak kaydedilmesine imkan verdiği gibi, daha sonra yapılacak işlemlerin planlanmasında akıllı destek sağlanmaktadır.

Kapsayıcı zengin içerik:

            Sisofamily,  aile hekimliği hizmetlerinin sunumunda bilgisayar ortamında gerçekleştirilmesi gereken her türlü işlemi ve bir aile hekiminin ofis yönetiminde gereksinim duyabileceği işlevleri bir arada sunan bütüncül bir yapıda kurgulanmıştır.

            Hekimlerin sorumluluk alanı dahilindeki bireylerin sağlık durumunu, doğumlarından önce annelerinin hamilelik döneminden başlayan şekilde düzenli takibini mümkün kılar.

Aile hekimliği nosyonuna ve terminolojisine uygun:

            Aile hekimliği alanında hizmet sunulan bireylerin tıbbi durumlarının sorgulanması ve kritik verilerinin kaydedilerek değerlendirilmesine ilişkin süreçte yerleşik hale gelen SOAP (Simple Object Access Protocol-Basit Nesne Erişim Protokolü) format, Sisofamily’nin tasarımında esas alınmıştır. Yazılımımız bir taraftan hızlı muayene girişine olanak sağlarken; diğer taraftan bireylerin detaylı tıbbi kayıtlarının oluşturulması için gerekli ortamı da sunmaktadır.

            Benzer şekilde birinci basamakta tıbbi verilerin kodlanması amacıyla Dünya Sağlık Örgütü'nün de desteği ile WONCA tarafından geliştirilmiş olan  ICPC kodlama yapısı ile Sağlık Bakanlığı tarafından şuanda esas alınan ICD kodlaması çapraz kontrollerle uygulanabilir durumdadır.

Sistematik kurgu:

            Böyle komplike bir yapıda en önemli nitelik, kullanıcıların içerisinde kaybolmadan her aradıklarına kolayca ulaşabilecekleri bir omurga üzerinde yazılımın kurgulanmasıdır. Sisofamily, bu yönüyle oldukça güçlüdür ve talepler doğrultusunda gelişime açık, sistematik bir kurguya sahiptir.

Kullanıcı dostu, görsel yönden etkin tasarım:

            Tasarım incelikleri ve geliştirme aşamasında üstün yazılım teknolojilerinin en iyi şekilde kullanımı ile hazırlanan Sisofamily, alışılmışın ötesinde görsel zenginliğe ve kullanım kolaylığına sahiptir.

            Her bir bireye özgü nitelikler, ilgili ekranlarda sürekli olarak vurgulanmakta; bireylerin geçmiş bilgilerine her aşamada rahatça erişilebilmektedir.

            Bu amaçla geliştirilen kronolojik izlem bantı, incelenmekte olan bireyin tüm geçmiş tıbbi verilerine, ekran değiştirmeden halen çalışılan ekran üzerinde doğrudan erişimi sağlamakta; ilgili kişinin daha önce girilmiş herhangi bir kaydına tarih ve/veya veri türü bazında ulaşma olanağı sunmaktadır. Hekimler sadece bu bantı kullanarak dahi hastanın geçmiş tıbbi durumu hakkında bir bakışta bilgi sahibi olabilmektedir. 

            Hekimlerin yaklaşım şekli esas alınarak tasarlanan yazılım, tüm sağlık bilgilerinin ve yapılan işlemlerin detaylı olarak kaydedilmesine imkan verdiği gibi, daha sonra yapılacak işlemlerin planlanmasında da akıllı destek sağlamaktadır.

Anatomik lokalizasyon desteği:

            Bireylerin şikayetlerini, muayene bulgularını ve tanılarını kaydedip, daha sonra geri çağırırken üst düzeyde kolaylık sağlayan anatomik konumlandırma, Sisofamily'nin benzersiz özelliklerinden bir diğeridir.

            ICPC kodlama yapısı ile ilişkilendirilen anatomik konumlandırma fonksiyonu, organ patolojilerini değerlendirme aşamasında da görsel kolaylık sağlamakta; kronolojik izlem bantı gibi hekimin hastası ile iletişim kurarken, daha önceki başvurularında tespit edilmiş sorunları hakkında hızla fikir edinmesine  yardımcı olmaktadır.

            Tasarım tümüyle hekimin muhatap olduğu bireyin genel durumunu süratle kavrayıp, kısa sürede gerekli tıbbi yaklaşımda bulunabilmesini sağlamaya yöneliktir. 

Yakın dönem özeti:

            Başvuruda bulunan kişilerin, önceki başvurularına ait  özet bilgileri aralarında karşılaştırma yapmaya olanak sağlayacak şekilde tek ekranda gösterilir. Kronik hastaların takibinde bu işlev doz ayarlamaları ve tedavinin yönlendirilmesinde etkin destek sağlar. 

Hastalarımız değil, bireylerimiz var:

            Diğer bir temel yaklaşım farkı, kişilerin sadece hastalandıkları zamanlarla kısıtlı değil, sağlıklı oldukları dönemleri de içeren bir yaşam bütünü içinde ele alınması ve bu bakışın “hasta” kavramı yerine “birey” kavramı kullanılarak yazılımın tamamına yansıtılmış olmasıdır.

Her yerden erişilebilir:

            Sisofamily Web tabanlı olarak geliştirildiğinden, mobil kullanım olanakları üst düzeydedir. Hekimler bulundukları herhangi bir yerde, cep telefonları üzerinden kendilerini arayıp sorununu ileten bireylerin, ASM'de kurulu ana bilgisayarlarında kayıtlı tıbbi verilerine ulaşarak gerekli önerilerde bulunabilmektedir.

Coğrafi konumlandırma:

            Google Maps entegrasyonu ile ASM/ASB verilerinin ve bağlı bireylerin adres verilerinin işlenmesinde kolaylık  sağladığı gibi aile oluşturma fonksiyonunu da kolaylaştırır. Diğer taraftan sorumluluk bölgesinde gezici ve yerinde sağlık hizmetlerinin sunumuna ilişkin planlama faaliyetlerinde de birincil öneme sahiptir.

            Yakın dönemde zorunlu hale gelmesi kaçınılmaz  olan bu işlev, şu anda Sisofamily'nin benzersiz özellikleri arasında mevcuttur.

Mali-Lojistik gözlem:

            Yazılım içeriğinde bir ASM bünyesinde kullanılabilecek her türlü ilaç, ve malzemenin tüketim takibine imkan sağlayan, gerektiğinde sipariş oluşturmaya uygun fonksiyonlara yer verilmiştir. Bu gruptaki işlevler ile genel gider kalemlerinin düzenli olarak izlenmesi ve aylık bütçe oluşturulması mümkündür.

Pratik güncelleme:

            Yeni sürümlerin çıkışı, olası ilave  taleplere yanıt oluşturup,  sürekliliği sağlayacak şekilde planlanmıştır ve internet üzerinden kullanıcıya  yük getirmeden güncelleme esastır.

Kesintisiz destek:

            Her türlü danışma-yönlendirme taleplerinin internet üzerinden zaman       kaybettirmeden cevaplandırılması amacıyla gerekli iletişim alt yapısına, Sisofamily için oluşturulan web sayfası üzerinden doğrudan erişilebilmektedir.

Zengin kütüphane:

            Hekimlerimiz ve onlarla birlikte görev yapan sağlık çalışanlarımızın ihtiyaç duyabileceği her türlü dökümana yer verilebilecek kütüphane yapısı, ilgili mevzuattan, tıbbi kaynaklara çeşitli belgelerle sürekli zenginleştirilen bir yapıda tasarlanmıştır. Aile hekimleri, Eğitim Videoları, Cepte Vademecum, Tıp Terimleri Sözlüğü, Kongre Takvimi, Güncel Haberler, Hukuki Danışma gibi hayatı kolaylaştıran uygulamalara sahip Doktorlar Kulubü WAP Portalı'ndan da ücretsiz olarak yararlanabilmektedir.

Genel Özellikler:

Birey kayıtlarının görsel ve hızlı takibi.

İşlemler arasında hızlı ve kolay geçiş.     

Tüm tıbbi geçmiş bilgilerinin görsel özeti

Hekim ve birey ilişkisinin sürekliliğini destekleyici hizmetler.

Akrabalık, komşuluk, ikamet gibi birçok ilişkiyi destekleyen aile takibi.

Probleme dayalı muayene seyir notları.

Bireylerin tüm sağlık problemlerini kapsayan zengin içerik

Fiziksel problemlerin vücut resimleri üzerinden hızlı  ve görsel takibi.

Bireylerin son muayenelerinin özetlerine hızlı erişim.

Geçmiş işlemlerden hızlı bilgi kopyalama.

Reçete, tetkik ve müdahale için akıllı girişleri.      

Dış kurumlara yapılan işlemlerin kolay takibi.

Hem konumsal hem adres tabanlı eşsiz hasta kayıt sistemi.

Bebek, çocuk, gebe ve kadın izlemlerinin görsel takibi.

İşlemlere ait gönderimlerin etkin ve görsel takibi.