Uluslararası Evde Sağlık Hizmetleri Kongresi

            Sağlık Bakanlığı ile Sağlık Yönetimi ve Eğitimi Derneği’nin düzenlediği ''3. Ulusal Sağlık Kurultayı'' 20-24 Ekim tarihlerinde Antalya'da yapıldı.

            Sağlık Bakanlığı tarafından Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında yürütülen evde sağlık hizmetlerine ilişkin 1. Uluslararası Evde Sağlık Hizmetleri Kongresi 8-9 Nisan 2011 tarihlerinde Antalya'da yapıldı.

            Sağlık Bakanlığı'nın desteklediği ve iş birliği ile Evde Sağlık Hizmetleri Derneği ve Sağlıklı Nesiller Derneği tarafından gerçekleştirilen kongreye çeşitli kurum ve kuruluşlar, kamu hastaneleri, özel hastaneler, evde bakım birimleri yerel yönetimler ve sivil toplum örgütleri katıldı.

            1. Uluslararası Evde Sağlık Hizmetleri Kongresi'ne Sisoft Sağlık Bilgi Sistemleri Bilişim Sponsoru olarak destek verdi. Çözüm Haber Dergisi Basın Sponsoru olarak Kongreyi izledi. 1200 kişinin katıldığı kongrede; evde sağlık hizmeti uygulamaları, uygulama modelleri (Türkiye ve yurtdışı), finansman, maliyet/etkililik, ileri teknoloji ve nitelikli insan gücünün kullanımı konularında oturumlar gerçekleştirildi. Ayrıca evde sağlık hizmetleri personelinin eğitimine yönelik olarak bir de çalıştay yapıldı.

            Kongrenin açılış konuşmalarını Sağlık Bakanı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat Tosun, Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü Prof. Dr. İrfan Şencan, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Cevdet Erdöl, Sağlıklı Nesiller Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Enginer Birdal yaptı.

            Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Nihat Tosun yaptığı açılış konuşmasında; evde sağlık hizmetleri kapsamında Mart ayı itibarıyle düzenli kontrolleri olan 22 bin hastaya ulaşıldığını belirterek, yıl sonu itibarıyle 100 bin hastaya ulaşmayı hedeflediklerini söyledi. Tosun “30 binin üzerinde hasta ile irtibat kuruldu. Ayda 40-50 bin ziyaret gerçekleştirildi. Türkiye'de evde sağlık hizmeti alma ihtiyacı olan 100 binin üzerinde hasta olduğunu tahmin ediyoruz” diye konuştu.

            Nihat Tosun, tıp bilimi ve teknolojilerinde önemli gelişmeler ve hayat kalitesinin artmasıyla Türkiye'de de yaşam süresinin arttığını söyledi. Yaşam süresinin uzamasıyla kronik hastalıkların görülme oranının da yükseldiğini anlatan Nihat Tosun, bu nedenle özellikle hastanelerdeki yatış sürelerinin maliyetleri artırdığını kaydetti. Evde bakılabilecek hastaların uzun süre hastanelerde yatmalarının, hastalarda ve onların yakınlarında sosyal ve psikolojik sorunlara da yol açtığının altını çizerek “sağlık ihtiyacı olan her hasta, bir insandır ve sosyal çevresi vardır. Özellikle yatağa bağımlı hastalar ve onlara bakan yakınları, duygusal, sosyal ve psikolojik açıdan da sorunlarla karşılaşmaktadır. Bu nedenle evde sağlık hizmeti her yönüyle ele alınmalıdır.” dedi.

            Hasta ve ailelerine evde bakım hizmeti sunulurken sosyal çevredeki kurum ve kuruluşlarla da çok etkin bir koordinasyonun kurulmasının son derece önemli olduğuna işaret eden Tosun, bu kongrede de paydaşlar ile görüşleri ve tecrübeleri paylaşacaklarını söyledi.

            Nihat Tosun, sözlerini şöyle sürdürdü; “Bakanlığımızın hedefi; sağlık hizmet sunumuna ihtiyacı bulunan sosyal, fiziksel ve tıbbi durumu herhangi bir sağlık kuruluşuna gitmesine engel teşkil eden ve bir sağlık kuruluşunda yatırılarak tıbbi tedavi ve bakım gerektirmeyen hastaların ihtiyaç duyduğu sağlık hizmetlerini alması sağlık hizmetlerine ihtiyaç duyulan hastaları tespit ederek evde sağlık ekiplerince değerlendirilmesinin sağlanması, evde koruyucu bakım hizmetlerini ihtiyacı olan birey ve ailelere koruyucu tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin sürekli ve etkili bir biçimde yaşadıkları ortamda sunulmasıdır” dedi.

            Sağlıkta Dönüşüm Programı'nın verimli, kolay ulaşılabilir, hasta odaklı, hakkaniyetli, çalışanları gözeten bir anlayışla uygulandığını belirten Tosun, ancak halen alınacak mesafe vardır” dedi. Yaklaşık bir yıldır yaygınlaşarak devam eden evde sağlık hizmetleri nedeniyle hastalardan ücret alınmadığını ifade eden Tosun, hizmete erişimi kolaylaştırmak için Türkiye'nin her yerinden tek numara ile aranan “444 EV DE” telefon hattının hizmette olduğunu vurguladı. “Manevi getirisi olduğuna inandığımız böyle bir hizmeti başlatmaktan mutluluk duyuyoruz” diyen Nihat Tosun bu kongrenin amacına uygun olarak gerçekleştirileceği dilekleriyle konuşmasını tamamladı.

            TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Cevdet Erdöl de son sekiz yılda sağlıkta yapılan düzenlemeleri anlattı. Erdöl “Çok hayırlı hizmetler yaptık. Hastaneleri birleştirdik, aile hekimliğine geçtik, Genel Sağlık Sigortasını hayata geçirdik, Özürlüler Kanunu'nu çıkardık. Sağlıktaki dönüşümün önemli kilometre taşlarını yerleştirdik. Artık rötuşlara sıra geldi” dedi. Sağlık hizmetlerinde olmazsa olmaz öğelerden birinin evde bakım hizmeti olduğunu ifade eden Erdöl, önceki yıllarda evinde bakıma ihtiyacı olanlara kurumsal bir bütünlük içinde yaklaşılmadığını savundu. Türkiye'de sağlık hizmetlerinden memnuniyetin 2002'de yüzde 38 olduğunu belirten Erdöl, bu oranın yüzde 73'e çıktığını, evde sağlık hizmetinin yaygınlaşmasıyla bu oranın daha da artacağını kaydetti.

            Sağlık Bakanı Müsteşarı Nihat Tosun ve TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Cevdet Erdöl, evde sağlık hizmeti alan felçli bir hastayı Antalya'da ziyaret etti.

            Finike'de dolmuş şoförlüğü yaparken geçirdiği felç sonrası 5 yıldır yatağa bağımlı olarak hayatını geçiren  bir hastanın yakını Sağlık Bakanlığı'nın uygulamaya koyduğu evde sağlık hizmetlerinin yatağa bağımlı hasta ve yakınları için büyük kolaylık olduğunu söyledi.

            Evde sağlık hizmeti alması gerektiği tespit edilen kişilere birinci basamak koruyucu sağlık, tanı, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetleri, toplum sağlığı merkezi, aile sağlığı merkezi ve aile hekimleri aracılığıyla verildiğini ve Evde Sağlık Hizmeti Birimi’nden hizmet alacak hastaların aynı zamanda aile hekimlerine bildirilerek koordinasyon sağlandığını anlatan Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü İrfan Şencan, “Yataklı sağlık kurumu bulunmayan veya bünyesinde evde sağlık birimi kurulmamış sağlık kurumu bulunan yerleşim yerlerinde; yataklı sağlık kurumunun bağlı bulunduğu belediyenin mücavir alanı dışında kalan yerleşim yerlerinde evde sağlık hizmeti vermek üzere sağlık müdürlükleri tarafından mobil ekipler oluşturduk” dedi.

            Nisan ayı itibarıyla 488 adet Evde Sağlık Birimi, Mobil Ekip ve aile hekimleri aracılığıyla evde sağlık hizmeti verdi. İhtiyaç halinde evde Sağlık Nakil Aracı ile yatağa bağımlı hastalar evlerinden alınarak hastaneye götürülüp, gerekli tedavisi ve tahlilleri yapıldıktan sonra evlerine getirilerek ailelerine teslim edildi” dedi.

            Evde Sağlık Birimleri, Sağlık Bakanlığı'na bağlı tüm A,B,C grubu hastanelerde Göğüs hastalıkları, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, Kadın Doğum ve Çocuk Dal Hastaneleri bünyesinde kurulan birimler ile evde sağlık hizmeti verdiğini söyleyen Şencan, KOAH vb solunum sistemi hastalıkları, yatağa bağımlı hastalar, terminal dönem palyatif bakım hastaları, ileri derecedeki kas hastaları, yeni doğanlara fototerapi uygulamaları, evde sağlık hizmeti kapsamına alınan hastaların ihtiyaç duyduğu ağız ve diş sağlığı hizmetleri gibi evde sağlık hizmeti grupları bulunduğunu belirtti.

            “Neleri Gerçekleştirdik?” başlığı altında konuşmalarını sürdüren Şencan, “Tıp Fakültelerine bağlı hastanelerde Evde Sağlık Birimi açılabilmesi hükme bağlandı, huzurevleri ve çocuk yuvalarında evde sağlık hizmeti ihtiyacı olan hastalara hizmet sunmaya başladık. Evde Sağlık hizmeti alan hastaların tedavi giderlerini sosyal güvence kapsamına aldık.

            Evde sağlık hizmeti alan hastalara, hizmeti veren sağlık kurumları tarafından bu güne kadar toplam 512 adet tıbbi cihaz tahsisi yapıldı. Evde sağlık hizmetlerine vatandaşlarımızın Türkiye'nin her yerinden 4443833'ü arayarak ulaşmasını sağladık. Evde sağlık birimine kayıtlı hasta sayısını 24 bine ulaştırdık. Bugün için ayda 15 bin hastayı takip edebiliyoruz. Oluşturduğumuz veri tabanı ile hizmet alan hastalarımıza ait demografik veriler ve hizmet verileri toplanarak Bakanlığımızca takip ediliyor” dedi.

            Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü İrfan Şencan, “Tüm Türkiye'ye yayılmış Evde Sağlık Hizmeti Birimlerimiz ile; 100 bin hastaya evde sağlık hizmeti vermeyi, İnsan kaynaklarımızı geliştirmeyi, 2011 yılında Bakanlığımıza bağlı Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri ile evde diş sağlığı hizmetlerini geliştirmeyi hedefliyoruz” dedi.

            Açılış konuşmasında Sağlık hizmetlerinin Türkiye'de iyi bir şekilde uygulanmasını sağlamak için alt yapı oluşturmaya çalıştıklarını söyleyen Sağlıklı Nesiller Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Enginer Birdal “evde sağlık hizmetleri uygulamasıyla Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastaneler  bünyesinde  oluşturulan  hizmet birimleri ve mobil ekipler tarafından yatağa bağımlı hastalar başta olmak üzere, ihtiyaç sahibi hastalara kendi ev ortamlarında kaliteli, etkin, ulaşılabilir, sürekli ve güvenli sağlık hizmeti sunulduğunu bildirdi.

            Birdal, evde sağlık hizmetlerinde tedavi sürecinin nasıl devam edeceği konusunun göz ardı edilmemesi lazım. Biz toplum olarak hastayı ziyaret etmek isteriz, bu bizim için neredeyse bir gelenek haline gelmiştir. Halkımızın bu samimi ihtiyacını günümüz şartlarına uyarlayarak bir evde sağlık modeli geliştirme arzusunu taşıyoruz” dedi.

            Özel sektörden hem katkı hem de ilgi beklediklerini ekleyen Birdal, ”yaşlılığın artması kronik hastalıklarda artışa neden olmaktadır. Bu sonuç doğal olarak iş yükü ve maliyetleri artırmaktadır. Yaşlılığa bağlı olarak tedavinin süresi de uzamaktadır. Kongremizde tedavi sonrası bakım süreci için neler yapabileceğimizi konuşacağız” dedi.

            Sağlıklı Nesiller Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Enginer Birdal Kongrenin tohumlarının altı yıl önce atıldığını vurgulayarak, “Yaşlı ve hasta bakımı hiçbir kültürde olmadığı kadar kültürümüzde önem arz etmektedir. Biz manevi değerlerimizi ve teknolojimizi birleştirerek daha iyi bir iş çıkarabileceğimizi düşünüyoruz. inanıyorum gelecek yıllarda bu hizmetler geliştikçe sağlık turizmi kapsamında da evde bakım hizmetleri çok önemli bir yer tutacaktır. Özel sağlık temsilcileri çok doğru bir yerde duruyor” dedi.

            Kongre programı kapsamında gerçekleşen oturumların aralarında, evde sağlık hizmetlerinin ilgilileri ve sağlık çalışanları fuaye alanında bulunan sponsor firmaların stantlarını ziyaret ederek ürün ve hizmetlerini incelediler. Birçok kurum  ve kuruluş ile birlikte çok sayıda firmanın sponsor olduğu Kongrede; Sisoft Sağlık Bilgi Sistemleri'nin sunduğu ürünler büyük ilgi çekti.

            Sisomobility uygulamalarıyla (iPhone, iPad, Tablet PC) sağlık çalışanlarına hareket yeteneği kazandıran, istedikleri zaman ve yerden hastalarının tıbbi bilgilerine ulaştıran özel yazılımlar ile ilgi odağı haline geldi. Türkiye'deki sağlık alanına sunulan ilk mobil uygulamaları özenle izleyen Kongre katılımcıları yazılımların canlı demolarını inceleyerek beğenilerini ilettiler.

            İlk kez SAYED (Sağlık Eğitimcileri ve Yöneticileri Derneği) Kongresi’nde tanıtımı gerçekleştirilen Sisomobile mobil uygulamaları ilk kez görenler çok beğendiler. Mobil uygulamalar ile SAYED Kongresi’nde tanışmış olan katılımcılar yeni versiyonları merakla izlediler.

            Web tabanlı Hastane Bilgi Yönetim Sistemi yazılımının (Sisohbys) yanında entegre uygulamalarını, mobil cihaz entegrasyonlarını da (PACS, LBYS vb) beğeni ile inceleyen katılımcılar yeni ve ileri teknolojiler ile tanıştılar. Çok sayıda hastane yöneticisi ve evde bakım birimi sorumluları odaklandığı web tabanlı yazılımı kullanmaktan keyif aldı.

            Uluslararası Evde Sağlık Hizmetleri Kongresi’ne katılan hastane yöneticileri, Sisoft’un ürettiği yeni nesil web tabanlı hastane bilgi sisteminin ilk deneysel sonuçlarını Sisoft standından öğrendi. Başarılı bir şekilde kullanılan web tabanlı yazılımın kullanım, güvenlik ve işleyiş özellikleri hakkında bilgi aldı.

            Hastane bilgi sistemi alanındaki zengin içerikli yazılım ile birlikte, Evde Bakım Hizmetleri Kongresi'ne hitap eden birinci basamak sağlık hizmetlerine yönelik yazılım ve mobil cihaz entegrasyonları da beğeniye sunuldu. Özellikle Sisofamily'in (web tabanlı Aile Hekimliği Bilgi Sistemi) diğer yazılımlardan farklı olarak sunduğu kolaylıkları ilgi topladı.

            Samsung Galaxy Tab üzerinde çalışabilen Türkiye'nin en yeni ve nitelikli web tabanlı AHBS yazılımı olan Sisofamily'in periferik cihazlar ile entegrasyonunu Sisoft standında canlı olarak izleyen katılımcılar, birinci basamak sağlık hizmetlerinde de teknolojinin gücü ile tanıştılar.

            Samsung Galaxy Tab üzerinde çalışan, Android işletim sistemi üzerinde geliştirilen özel mobil yazılım ile, oluşturulan test datasındaki hastaların bilgilerine ulaşıp işlemlerini gerçekleştirdiler. Google map ile adres arama, toplu SMS gönderim, karekod okuma, sesli anamnez kaydı vb özellikleri incelediler.

            Ayrıca Sisoft Sağlık Bilgi Sistemleri’nin Ar-Ge birimince hazırlanan ve Sisofamily Aile Hekimliği Bilgi Sistemi yazılımı ile entegre çalışan, dokunmatik Aile Hekimliği Sıra Alma Sistemi’nin  (AHSS)  ilk tanıtımı gerçekleştirildi. ASM’lerde (Aile Sağlığı Merkezi) sıra alma işlemini kolaylaştırmak için üretilen sistem sayesinde aile hekimleri, dokunmatik sıra alma sistemine Kimlik No ile giriş yaparak işlemlerini gerçekleştirdiler. Sıra alma işleminin sonuçlanması ile işleme ait bilgiler LCD monitörlerde  görüntülendi.

            Diğer taraftan Sisotemp SıcaklıkTakip Sistemi ve donanımsal bileşenleri de ilk kez 1. Ulusal Evde Sağlık Hizmetleri Kongresi’nde tanıtıldı. Aile hekimlerinin aşı ve ilaç dolaplarının sıcaklık-nem değerlerinin ölçüm ve kontrolüne yönelik getirdiği bir yenilik olan SisoTemp ile aşı dolapları etkin bir şekilde kontrol edilebiliyor. Hekimin Aile Sağlığı Merkezi'nde bulunmadığı zamanlarda dahi, aşı ve ilaç dolapları hakkında bilgi edinmesini sağlıyor. Kritik durumlarda SMS ile bilgilendirilen hekim, olaya anında müdahale edebiliyor.